مراحل و هزینه های اخذ مجوز ساخت، پروانه ساختمان و گواهی پایان کار
فعالان ساخت و ساز که قصد احداث یک بنای جدید را دارند و یا مالکانی که قصد دارند ملک قدیمی خود را تخریب
کرده و از نو بسازند،
نیاز است خودشان یا از طریق یک پیمانکار برای گرفتن جواز ساخت اقدام نمایند. با توجه به تعدد
مراحل و ریزه کاری های فراوان فنی و اداری پروژه های ساختمانی، باید از جزییات صدور پروانه ساختمان، تعیین خالفی
و گواهی پایان کار اطالعات الزم را داشته باشند.
نداشتن آگاهی از زیر و بم این کار، می تواند هزینه و زمان ساخت را
افزایش دهد یا حتی منجر به تخریب بنا شود. در این رابطه، هر چند تمام پروژه های ساختمانی و نوسازی مانند تعمیرات
و نظایر آن، نیازمند مجوز ساخت نیست اما هر پروژه که در ساختمان یا ملک شما تغییرات عمده ایجاد کند یا بخش
جدیدی به آن اضافه شود، باید از شهرداری، مجوز ساخت، دریافت کند.
پروانه ساختمان چیست و شامل چه مواردی است؟
پروانه ساختمان، شناسنامه فنی ساختمان یا جواز ساخت، دفترچه ای است که شهرداری ها یا سایر مراجع صدور پروانه
مانند همیاری شهرداری، دهیاری و یا مراکز خدمات الکترونیک شهر، صادر کرده و در اختیار مالک قرار میدهد.
البته
امروزه به جای پروانه ساخت، دفترچه شناسنامه ساختمان به متقاضی داده می شود که شامل پروانه ساخت، نداشتن
خالفی و پایان کار است. صدور پروانه باید قبل از شروع پروژه صورت گیرد و برای احداث هرگونه ساختمان، باید مجوز
الزم از مرجع ذیصالح دریافت گردد.
بر این اساس، انجام ساخت و ساز بدون پروانه ساختمان و مجوزهای الزم، غیرقانونی
می باشد و در صورت تخلف، مراجع مربوطه، موظف به جلوگیری از آن هستند. همچنین اخذ سند مالکیت برای هر واحد
مسکونی منوط به ارائه پایان کار، توسط ناظر و صدور پایان کار توسط مرجع صدور پروانه است.
در پروانه ساختمان که به منزله بانک اطالعاتی آن محسوب می شود، اطالعات متعددی ارائه شده است.
مهمترین این اطالعات عبارتند از: مشخصات مالک، مساحت زیربنا، محل ساخت، آدرس دقیق و کروکی، نوع کاربری، تعداد طبقات،
میزان تراکم، نوع اسکلت ساختمان، مشخصات متقاضی صدور پروانه، مشخصات طراح، مجری و مهندس ناظر ساختمان،
شماره پالک ثبتی زمین، تاریخ صدور پروانه ساخت، مدت اعتبار پروانه )قابل تمدید در صورت لزوم( و اصالحات ایجاد
شده در پروانه.
ذینفعان پروژه ساختمانی
برای اخذ مجوز ساخت، معموال پیمانکاران که بعضا با تعابیری مانند بساز و بفروش، انبوه ساز و… از آنها یاد می شود
یا بنگاه های امالک که در زمینه مشارکت در ساخت فعال هستند، صفر تا صد آن را برعهده می گیرند و هزینه های مرتبط
با آن را پیش بینی می نمایند.
ساخت و ساز از جمله فعالیت هایی است که منافع گروه های متعددی از قبیل مالکان
اراضی، انبوه سازان، فروشندگان مصالح ساختمانی، خریداران و فروشندگان، کارگران ساختمانی، اتحادیه های امالک و
مستغالت، اصناف ساختمان و نظام بانکی مرتبط را شامل میشود.
این مطلب کمک می کند تا چه به عنوان فعال ساخت
و ساز و پیمانکار پروژه های ساختمانی و چه به عنوان مالک ساختمان و یا سایر ذینفعان این موضوع، از قوانین و
مقررات مربوط به صدور پروانه ساختمان، تعیین وضعیت تخلفات و پایان کار ساختمان، مطلع شده و از اتالف وقت و
هزینه های هنگفت یا عواقب بیشتر آن، جلوگیری نمایند.
تفاوت پروانه ساختمان با مجوز ساخت
اگرچه معموال پروانه ساختمان و مجوز ساخت، به یک معنا به کار میروند، اما درباره تفاوت بین آنها میتوان گفت مجوز
ساخت، مراحل اداری برای گرفتن تاییدیه است، اما پروانه ساختمان بعد از پرداخت هزینه ها و نهایی شدن اقدامات
صادر می شود.
لزوم اخذ پروانه ساختمان
بر خالف برخی تصورات موجود، اخذ پروانه فقط به خاطر امکان نظارت بر ساخت و ساز نیست بلکه با دریافت پروانه
ساختمان توسط مالک، متقاضی می تواند از امکانات و تسهیالت ویژه ای برخوردار شود که اتفاقا جزء ضرورت ها و
اولویت های ساخت به شمار میرود.
مهمترین دالیل اخذ پروانه ساختمان را میتوان در قالب موارد زیر فهرست کرد:
.1 اطمینان از ساخت قانونی
.2 بهره مندی از تسهیالت بانکی
.3 بهره مندی از انشعابات آب، برق، گاز، تلفن
.4 بیمه شدن افراد موثر در ساخت
.5 حضور مهندس ناظر
.6 جلوگیری از بروز حوادث ساختمانی برای ساختمان های مجاور به دلیل حضور ناظران
.7 صرفه جویی در هزینه های ساخت و ساز با استفاده از تجارب فنی و مهندسی هنگام طراحی و نظارت
در صورت تخلف از مفاد پروانه، ناظر موظف به گزارش تخلف به مرجع صدور پروانه بوده تا این مرجع از ادامه عملیات
جلوگیری نماید.
در این حالت، ساخت و ساز، به کمیسیون 99 ارجاع داده می شود و با پرداخت جریمه، ساخت بنا ادامه
می یابد. در همین رابطه، رعایت مقررات ملی ساختمان و مباحث مربوط به آن، الزامی است.
مدارک اخذ پروانه ساختمان
برای دریافت پروانه ساختمان، مراحل متعددی را باید پشت سر گذاشت.
برای دریافت مجوز ساخت، این مراحل را بهطور کلی میتوان در شش مرحله زیر، تقسیم کرد. هرچند ممکن است متناسب با شهر محل دریافت پروانه و متغیرهایدیگر، سیر مراحل آن تا حدی متفاوت باشد. این مراحل عبارتند از:
تشکیل پرونده توسط مالک یا وکیل وی در دفتر خدمات الکترونیک
در این مرحله، مدارک مورد نیاز برای تشکیل پرونده شامل اصل و کپی مدرک مالکیت، اصل و کپی شناسنامه مالک،
اصل و کپی فیش نوسازی سال جاری، اصل و کپی صورت مجلس تفکیکی، اصل و کپی گواهی انحصار وراثت، اصل
گواهی 6 و 8 قانون زمین شهری، نقشهGIS ، حضور کلیه مالکان یا وکیل قانونی آنها، اصل و کپی وکالت نامه و شناسنامه
وکیل، قبض های برق، آب، گاز و تلفن ارائه می شود.
سپس ثبت درخواست بازدید از ملک صورت می گیرد و با بازدیدمامور شهرداری، گزارش الزم درباره اطالعات مربوط به آن، تهیه و تنظیم می شود. در همین زمینه برای مالکیت بایدمدارکی مانند سند مالکیت شش دانگ، برگه قرارداد واگذاری شهری، ارجاع نامه سازمان اوقاف، مقاوله نامه اداره امالک
و مستغالت شهرداری تهران و بنچاق نیز ارائه شود.
ارسال دستور نقشه برای مالک بعد از بازدید شهرداری
در این بخش، تعداد طبقات، مساحت هر طبقه، اصالحی شهرداری و نظایر آن، اعالم و بر اساس نوع پهنه، عرض گذر و
برخی اطالعات دیگر محاسبه و سپس دستور نقشه از طرف مالک به معمار داده می شود.
طراحی نقشه به عنوان مهمترین گام در بین مراحل اخذ پروانه ساختمان
در این مرحله، بعد از طراحی فاز یک توسط گروه طراح بر اساس دستور نقشه و چک شدن آن با ضوابط شهرداری و آتش
نشانی، این نقشه برای بررسی به دفتر خدمات الکترونیک ارسال می شود. در صورت لزوم، اصالحات، مرتفع شده و برای
تایید نقشه به دفتر خدمات الکترونیک، ارجاع می گردد.
پرداخت عوارض تخریب و نوسازی
بعد از تایید نقشه از سوی دفتر خدمات الکترونیک و صدور پروانه شهرداری نوبت به پرداخت عوارض میرسد. این مبلغ
برای هر منطقه بر اساس تراکم موجود با توجه به تعداد طبقات و متراژ محاسبه می شود و مالک، مبلغ عوارض را به
اداره درآمد مالیات پرداخت می کند.
تهیه مدارک پیش نویس
این مدارک توسط مالک با مراجعه به دفتر خدمات الکترونیک و تکمیل فرم درخواست ناظر و عقد قرارداد بین مالک و
ناظر توسط دفتر خدمات الکترونیک تکمیل میگردد.
مدارک پیش نویس شامل، برگه سبز برگ مهر شده رشته های سازه،
معماری، برق و مکانیک، برگ سبز )سهمیه( ناظر به همراه قرارداد مالک و ناظر، برگه تعهد رعایت اصالحیه و تاییدیه
نما، فایل های نقشه سازه، برق و مکانیک، چک لیست های مرتبط با مبحث ششم مقررات ملی ساختمان درباره بارگذاری
و زلزله، برگه تعهد مشاوره ژئوتکنیک و تاییدیه خاک را شامل می شوند.
در این مرحله، قرارداد مالک و ناظر، باید برای سهمیه )برگ سبز( و تعهد رعایت اصالحی و تاییدیه ناظر نما به دفتر
خدمات تحویل داده شود.
همچنین برای صدور پروانه ساختمان های بیش از 2000 متر، ارائه نقشه فاز 2 به سازمان
نظام مهندسی ضروری است که این نقشه ها شامل ماده 33 نظام مهندسی یعنی چهار رشته ساختمانی سازه، معماری،
برق و مکانیک است و غالبا فرایند طوالنی و اصالحیه های زیادی را به همراه دارد.
چاپ پروانه
بعد از تایید چهار رشته برای اخذ تاییدیه از سوی دفتر خدمات الکترونیک، تاییدیه هایی مانند طرح تفصیلی بر و کف،
تاییدیه رئیس صدور پروانه، معاون شهرسازی و معماری و تاییدیه شهر الزم است.
27 گام از مراحل اخذ پروانه ساختمان
شش مرحله صدور پروانه ساخت را میتوان به صورت جزئی تر و گام به گام، در قالب 27 گام عملی فهرست وار شامل
موارد زیر دانست:
ثبت درخواست، تشکیل پرونده، بازدید، طرح تفصیلی، استعالمات، بر و کف، صدور دستور نقشه، چاپ دستور نقشه،
معرفی مهندس معمار، رسید نقشه، کنترل نقشه، اعالم عوارض، چاپ برگ اعالم عوارض، اخذ فیش عوارض
، اعالم
وصول عوارض پرداختی، اخذ فرم درخواست پیش فروش، تکمیل مدارک، چاپ پروانه شهرسازی، درخواست کتبی پروانه
ساخت، تشکیل پروانه ساخت، اخذ برگه عوارض و حق الزحمه سایر واحدهای برون سازمانی، ثبت برگ مهندسی و
ژئوتکنیک، بارگذاری نقشه های فاز دو توسط نظام مهندسی، تطبیق نقشه های معماری با سایر نقشه ها، معرفی دستگاه
نظارت توسط نظام مهندسی،
ارائه نقشه نما و چاپ پروانه ساخت. در این زمینه، نسخه الکترونیکی اطالعات پروانه های
ساختمانی صادر شده توسط شهرداری های کشور و اطالعات آماری مربوط به آن، یه صورت ساالنه منتشر میشود.
هزینه اخذ مجوز ساخت
عالوه بر مراحل دریافت پروانه ساختمان، یکی از نکات مهم در زمینه صدور مجوز ساخت، هزینه های آن است. این
هزینه، با توجه به کاربری ملک متفاوت و تحت تاثیر عواملی همچون متراژ زمین، مساحت ناخالص، تعداد طبقات
ساختمان، تعداد پارکینگ و قیمت منطقه ای ساختمان است.
مدت اعتبار مجوز ساخت و ساز
با توجه به قوانین مصوب شهرسازی، اعتبار مجوز ساخت و ساز، از زمان صدور، دو سال است و بعد از این مدت، باطل
می شود. حتی اگر کلنگ احداث ساختمان زده شود، پروژه ساختمانی باید زمانبندی مشخص داشته باشد. این زمان، بر
اساس متراژ بنا تعیین می گردد و در صورت عدم تکمیل ساخت و ساز، در مرحله اول، اخطار و در مرحله بعدی عوارض
تعویق در اجرای پروژه ساختمانی تعلق می گیرد.
نکته جالب آنکه، مدت مقرر در پروانه تمدید نمی شود و با انقضای
آن، مالک، ملزم به پرداخت 20 درصد از محاسبات پروانه و دریافت مجوز جدید خواهد شد. طبق گزارش های منتشر
شده توسط معاونت شهرسازی و معماری شهرداری ها، طی سال های گذشته، بیش از نیمی از پرونده های موجود در
شهرداری، در مرحله کسب مجوز متوقف می شود و پیمانکاران، مالکان یا فعاالن ساخت و ساز از تصمیم برای ساخت و
ساز صرف نظر می کنند.
خالفی ساختمان
یکی از عوامل مهم در صدور مجوز ساخت، تعیین وضعیت تخلفات ساختمان است که اصطالحا خالفی ساختمان نامیده
می شود و باید هم هنگام ساخت و ساز توسط سازنده و هم هنگام معامله ملک، مورد توجه قرار گیرد. آگاهی سازندگان
درباره ملک و نوع کاربری آن، شرایط محیطی، متراژ و دریافت مجوز الزم از مراجع مربوطه ماده 100 قانون شهرداری ها
بسیار مهم است تا در حین ساخت و ساز از نظر هزینه و جریمه و نیز اتالف وقت، با مشکالت کمتری مواجه شود.
طبقه بندی انواع تخلفات ساختمان
تخلفات ساختمانی با توجه به نوع تخلف در قالب مواردی مانند نقض قوانین و اصول شهرسازی، عدم توجه به مقررات
مرتبط با نمای ساختمان، عدم رعایت نکات ایمنی برای استحکام بنا، نقض اصول بهداشتی قابل طبقه بندی است. در
این رابطه، عدم دریافت پروانه ساخت،
عدم توجه به کاربری ملک و استفاده نامربوط از آن، نداشتن پارکینگ با توجه
به تعداد واحدها و متراژ ساختمان، تجاوز به حریم معابر شهری، نادیده گرفتن مقاومت و استحکام بنا در برابر زلزله،
آتش سوزی و سایر حوادث غیر مترقبه، بی توجهی به اصول مربوط به تراکم ساختمانی و ساخت طبقات یا واحدهایی
بیش از حد مجاز که در پروانه ساخت ذکر شده، از جمله خالفی های ساختمانی رایج در پروژه های ساخت و ساز است.
شیوه نظارت بر خالفی ساختمان: از جریمه تا تخریب
به منظور نظارت بر تخلفات ساختمانی، عالوه بر ماده 100 با 11 تبصره آن، در ماده 23 قانون نوسازی نیز به شهرداری ها
اجازه داده بر نحوه استفاده از اراضی مختلف به شهرداری ها نظارت و به تخلفات موجود رسیدگی نمایند.
در این حالت،
کمیسیون ماده 100 شامل نماینده وزارت کشور، یکی از قضات دادگستری و یکی از اعضای شورای شهر برای رسیدگی به
تخلفات، ضمن ارائه فرصت به مالکان برای رفع خالفی ساختمان، تصمیم گیری می کنند. این تصمیمات، میتواند شامل
جریمه های نقدی، توقف عملیات اجرایی پروژه و تخریب بخشی از ساختمان یا تمام آن، با ارائه مهلت زمانی باشد. عدم
اجرای حکم توسط مالک، اجرای آن توسط شهرداری ها را در پی خواهد داشت.
تغییرات در ساخت و ساز
در صورت تغییر نقشه اولیه در حین ساخت بنا، ضمن تشکیل پرونده در دفاتر خدمات الکترونیک شهری، همانند مراحل
صدور پروانه اولیه باید برای صدور پروانه جدید منتظر ماند. همچنین چنانچه اضافه بنای مازاد بر متراژ ذکر شده در
حین اجرا در پروانه مشاهده شود، مالک باید مراحل گواهی عدم خالف را طی کند. در این حالت، در صورت عدم تجاوز
از مقادیر مجاز شهرداری، با پرداخت عوارض شهرداری بابت اضافه متراژ، گواهی عدم تخلف برای وی صادر خواهد شد
اما چنانچه متراژ خالف از مقدار مجاز موردتایید شهرداری بیشتر باشد با طرح موضوع در کمیسیون ماده 100 شهرداری،
احتمال تخریب ملک افزایش می یابد.
گواهی پایان کار ساختمان چیست ؟
بعد از آگاهی از پروانه ساخت و خالفی ساختمان، در سومین مرحله، نوبت به گواهی پایان کار می رسد. به طور خالصه،
گواهی پایان کار ساختمان، سندی است که پس از اتمام عملیات ساخت و ساز، با توجه به شناسنامه فنی ملک، توسط
شهرداری برای مالک صادر میشود.
همان گونه که شروع ساخت و ساز با پیگیری اخذ پروانه ساختمان است، صدور پایان
کار از سوی شهرداری به منزله اتمام این فرایند است و چنانچه ساختمان از نظر شهرداری تایید شود و خالفی یا بدهی
نداشته باشد یا این موضوع، حل و فصل شود، گواهی پایان کار صادر میشود که بیانگر پایان عملیات ساختمانی است.
در این حالت، با تقاضای مالک از شهرداری و بازدید کارشناس و تایید قوانین و مقررات فنی، پایان کار ساختمان با توجه
به شناسنامه فنی بنا صادر می شود. صدور گواهی پایان کار به معنای این است که ساختمان مورد نظر از منظر مقررات
فنی و شهرسازی، طبق نظر شهرداری و سازمان نظام مهندسی، مورد تایید است و مشکلی متوجه آن نیست.
چر ا گواهی پایان کار مهم است؟
گواهی پایان کار ساختمان، به دالیل مختلف زیر دارای اهمیت است:
.1 امکان نقل و انتقال در خصوص ملک مورد نظر در دفاتر اسناد رسمی
.2 امکان تنظیم صورت مجلس تفکیکی از طرف اداره ثبت اسناد و امالک و در پی آن، صدور سند مالکیت مجزا برای هر یک از
واحدهای ساختمان
.3 امکان صدور سند و در نتیجه امکان فروش ملک
.4 همچنین در صورت پیش فروش کردن برخی واحدها قبل از دریافت پایان کار ساختمان، فروشنده باید در قرارداد منعقد
شده در دفتر اسناد رسمی نسبت به اخذ گواهی پایان کار در زمان مقرر تعهد داده و در تاریخ حضور فروشنده و خریدار
برای انتقال سند حتما گواهی پایان کار موجود باشد.
برای صدور گواهی پایان کار، ارائه مدارک الزم توسط مالک به شهرداری الزامی است.
این مدارک، اصل و کپی شناسنامه
و کارت ملی، اصل و کپی سند مالکیت یا اجاره اوقاف، اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی مالک یا مالکان )در صورت
فوت، اصل و کپی انحصار وراثت و کپی شناسنامه ورثه(، اصل و کپی پروانه ساختمان، اصل و کپی فیش عوارض نوسازی
ساالنه،
کپی صورت مجلس تفکیکی اعیانی تمام طبقات آپارتمانی، اصل و کپی عدم خالف یا پایان کار قبلی )در صورت
وجود داشتن(، اصل و کپی فیش آب، برق، گاز و تلفن، اصل و کپی نقشه مصوب ممهور به مهر شهرداری، ارائه کارت
سازه، گزارش های مرحله ای و برگه اتمام عملیات ساختمانی را شامل می شوند. همچنین در واحدهای نوساز، تاییدیه
استاندارد برای آسانسور نیز باید مد نظر قرار گیرد.
مراحل صدور گواهی پایان کار ساختمان
همان طور که دریافت پروانه ساختمان، مراحل متعددی را شامل می شود، برای صدور گواهی پایان کار، نیز طی کردن
آن، ضروری است. این مراحل به طور خالصه عبارتند از:
تشکیل پرونده توسط مالک و تنظیم فرم درخواست پایان کار توسط وی و ناظر، سایر مدارک مورد نیاز برای تشکیل پرونده،
عبارتند از: سند مالکیت رسمی، نامه درخواست به شهرداری برای اخذ دستور، فرم ثبت شماره و تاریخ در دبیرخانه، تعیین
زمان برای بازدید کارشناس دفتر فنی. همچنین چنانچه ملک احداث شده، نوساز باشد، پرداخت عوارض نوسازی و ارائه
رسید الزامی است.
بازدید کارشناسان دفتر فنی و شهرداری و تنظیم گزارش از وضعیت موجود و تکمیل فرم روند احرای عملیات ساختمان
توسط ناظر و ارائه آن به مالک
تعیین تخلف:
در این مرحله دو اتفاق رخ میدهد، اول در صورت عدم خالفی، ارجاع پرونده به محاسبات و در نتیجه ارائه
برگه رسید عوارض، گزارش ناظر در مرحله اتمام و برگه اتمام بنا )که در محتوای آن، پیش نویس پایان کار ساختمان و رسید
تایید بازرسی ارائه شده است(. دوم در صورت داشتن تخلف ساختمانی،
بررسی پرونده در کمیسیون ماده ،100 ارائه
توضیحات توسط مالک و تصمیم گیری درباره آن صورت میگیرد. در صورت رای به جریمه، بعد از پرداخت آن، پروژه در مسیر
صدور گواهی پایان کار، قرار میگیرد و در صورت عدم پرداخت جریمه، رای کمیسیون به تخریب بنا داده می شود. بعد از
ابالغ حکم تخریب، از طرف شهرداری به مالک، چناچه طی دو ماه این کار انجام نشود، شهرداری مستقیما اقدام کرده و
هزینه های تخریب را نیز دریافت می کند.
صدور پایان کار با ارائه تمام مدارک و امضای مقامات شهرداری:
بعد از مشخص شدن وضعیت خالفی و ارائه اصل و کپی
سند، اصل و کپی شناسنامه، رسید پرداخت عوارض نوسازی و کپی پایان کار ملک و سپری کردن مراحل تشکیل پرونده،
پیش نویس پایان کار توسط واحد تشکیل پرونده شهرداری، آماده شده و سپس برگه گواهی پایان کار در واحد پروانه
ساختمان شهرداری تکمیل می شود. پس از امضای نهایی معاون شهرسازی، شهردار )معاول مالی اداری(، محاسب و
پیش نویس گیرنده، پرونده به دبیرخانه شهرداری ارجاع و گواهی، ممهور به مهر، شماره و تاریخ شهرداری می شود. در
نهایت پس از مدتی، صدور گواهی پایان کار ساختمان صورت می گیرد.
جزییات مراحل صدور عدم خالفی و گواهی پایان کار ساختمان در قالب نمودار زیر ارائه شده است:
خالفی ساختمان چگونه محاسبه میشود ؟
همچنین ساختمان های کلنگی با عمر حدود 30 سال به باال، نیازمند پایان کار جدید هستند. در این رابطه، ساختمان
هایی که پایان کار قدیمی دارند و تغییراتی در آنها ایجاد نشده، با درخواست ساده و تحویل مدارک قبلی، می توانند
اقدام کنند. ساختمان هایی که دارای پایان کار قدیمی هستند اما ساخت و ساز در آنها صورت گرفته و مجوز آن را
نداشته، باید با مدارک یاد شده و ارجاع پرونده به کمیسیون ماده ،100 جریمه تعیین شده را پرداخت کند تا پایان کار
جدید صادر شود. ساختمان های قدیمی یا کلنگی بدون پایان کار یا حتی سند، باید مراحل پیچیده ای را سپری کنند که
از حوصله این بحث، خارج است.
جمع بندی
در مجموع، برای انجام پروژه ساختمانی، سازندگان و مالکان باید اطالع دقیقی از سه موضوع و سر فصل مهم یعنی
دریافت پروانه ساختمان، تعیین وضعیت خالفی ساختمان و گواهی پایان کار ساختمان داشته باشند. در این مطلب،
سواالت و ابهامات درباره ضرورت و اهمیت، مزایا و مشکالت، مراحل و فرایندهای مجوز ساخت از آغاز تا پایان، مورد
توجه قرار گرفت.
عالوه بر کلیات موضوع، آگاهی و انجام اقدامات الزم در زمینه پروانه، خلافی و پایان کار ساختمان و
نیز مطالعه قوانین و مقررات مربوط به شهرداری ها خصوصا ماده 100 و نیز مباحث مربوط به مقررات ملی ساختمان، می
تواند فعاالن این حوزه را از پرداخت هزینه های گزاف برای دریافت جواز ساخت یا تخریب ملک ناشی از نداشتن اطالعات
کافی، بر حذر یا از عواقب سوء آن پیشگیری نماید. البته طی سال های اخیر، برای صدور جواز ساخت به متقاضیان، به
منظور ارائه خدمات الکترونیک و طراحی سامانه های خدمات غیر حضوری از سوی شهرداری ها، اقداماتی انجام شده اما
هنوز تا فراگیر شدن آن، فاصله وجود دارد.
عرصه و اعیان به چه معناست؟ اصطلاحات حقوقی پرکاربرد و مبهم املاک
